Vai trò của một hậu vệ biên đã chứng kiến sự “tiến hóa” mạnh mẽ trong bóng đá hiện đại, nhưng ít ai để ý đến sự trỗi dậy đáng kinh ngạc của những cầu thủ chạy cánh (winger). Các tiền đạo cắm thuần túy đang dần trở thành quá khứ, phần lớn là do ngày càng nhiều huấn luyện viên đang tìm kiếm nguồn cảm hứng từ các cầu thủ chạy cánh của họ, cả trong việc ghi bàn lẫn kiến tạo.
Cầu thủ chạy cánh truyền thống thường giữ vị trí biên, tìm cách vượt qua đối thủ và tung ra những quả tạt sắc bén vào vòng cấm cho đồng đội. Tuy nhiên, những cầu thủ chạy cánh thế hệ mới thường thích di chuyển vào trung lộ, tạo ra tác động trực tiếp lên bảng tỷ số. Dù vai trò của họ vẫn không ngừng phát triển, một điều chắc chắn là lịch sử 33 năm của Premier League đã ghi dấu rất nhiều “số 7” và “số 11” xuất chúng.
Thay vì tự mình liệt kê 20 cái tên xuất sắc nhất, chúng tôi đã giao nhiệm vụ này cho Trí tuệ nhân tạo (AI) để xếp hạng những cầu thủ chạy cánh vĩ đại nhất trong lịch sử giải đấu hàng đầu nước Anh kể từ khi được đổi tên vào năm 1992 – cùng với những giải thích chi tiết cho từng lựa chọn.
20. Phil Foden
Các CLB Premier League: Manchester City
Cầu thủ Phil Foden ăn mừng sau khi ghi bàn cho Manchester City ở Premier League
AI nhận định: “Sự đa năng của Foden – thường xuyên di chuyển từ cánh vào trung lộ – đã đóng vai trò then chốt trong sự thống trị gần đây của Man City. Tuổi trẻ và tiềm năng đã giúp anh ấy lọt vào top 20.”
Với 61 bàn thắng và 28 pha kiến tạo sau 192 lần ra sân, cùng những thành tựu như sáu chức vô địch Premier League, hai giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và một giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm, không khó để hiểu tại sao Phil Foden lại được xếp vào hàng ngũ những cầu thủ chạy cánh xuất sắc nhất lịch sử giải đấu.
Một số người có thể ngạc nhiên khi thấy anh ấy đứng ở vị trí thấp như 20, nhưng những khó khăn của anh ấy khi các đồng đội không đạt phong độ cao, cùng với những màn trình diễn chưa thực sự ổn định trong màu áo đội tuyển Anh, cho thấy anh ấy chưa thể luôn là một nguồn ảnh hưởng nhất quán như những gì người hâm mộ Manchester City thường ca ngợi.
19. Damien Duff
Các CLB Premier League: Blackburn Rovers, Chelsea, Newcastle & Fulham
Damien Duff thi đấu nổi bật trong màu áo Chelsea tại Premier League
AI nhận định: “Tốc độ và khả năng hoạt động không ngừng nghỉ của Duff là chìa khóa cho các danh hiệu của Chelsea giai đoạn 2004-2006. Sự ổn định của anh ấy qua nhiều câu lạc bộ đã mang lại cho anh ấy một vị trí.”
Damien Duff xứng đáng được công nhận là một trong những cầu thủ chạy cánh vĩ đại nhất Premier League nhờ sự ổn định, tinh thần làm việc không mệt mỏi và khả năng tỏa sáng trong những trận đấu lớn. Tại Blackburn Rovers, anh ấy là nhân tố quan trọng giúp đội giành League Cup, với những pha đi bóng trực diện và khả năng sáng tạo đã hành hạ các hậu vệ đối phương.
Là một bản hợp đồng quan trọng và mang tính định hình cho Chelsea dưới thời Roman Abramovich, Duff đóng vai trò trụ cột trong hai chức vô địch liên tiếp của Jose Mourinho, tạo thành một cặp cánh nguy hiểm với Arjen Robben. Được trời phú cho sự cân bằng, tốc độ và trí thông minh, anh ấy có thể vượt qua đối thủ hoặc cắt vào trong để tạo không gian, dù tên tuổi của anh ấy không thường xuyên được nhắc đến nhiều như các đồng nghiệp trong danh sách này.
18. John Barnes
Các CLB Premier League: Liverpool, Charlton Athletic & Newcastle
Huyền thoại John Barnes của Liverpool trên sân cỏ Premier League
AI nhận định: “Thời đỉnh cao của Barnes là trước kỷ nguyên Premier League, nhưng kỹ năng và tầm nhìn của anh ấy tại Liverpool vẫn tỏa sáng vào đầu những năm 1990, dù số lượng danh hiệu hạn chế đã khiến thứ hạng của anh ấy thấp hơn.”
Được coi là “Cầu thủ của thập niên 80” của nước Anh, việc John Barnes vẫn nằm trong số những người vĩ đại nhất của một kỷ nguyên mà anh ấy ít khi thi đấu đã nói lên rất nhiều về tài năng của huyền thoại Liverpool này trong sự nghiệp cầu thủ của mình. Jamie Carragher từng gọi anh là chân sút hay nhất mà anh từng sát cánh, dù cũng từng chơi cùng Michael Owen và Fernando Torres.
Hơn nữa, khả năng lướt qua các hậu vệ như không tồn tại, kết hợp với nhãn quan săn bàn sắc bén, đã biến anh thành một trong những tiền đạo đáng sợ nhất bóng đá Anh và có lẽ là cầu thủ rê bóng vĩ đại nhất mà đất nước này từng sản sinh.
17. Harry Kewell
Các CLB Premier League: Leeds United & Liverpool
Harry Kewell với kỹ năng chơi bóng tại Leeds United
AI nhận định: “Sự tinh tế của Kewell tại Leeds đã biến anh thành một ngôi sao, dù chấn thương đã kìm hãm tiềm năng của anh. Chức vô địch Champions League 2005 của anh ấy đã tăng thêm trọng lượng.”
Với danh hiệu Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA trong mùa giải 1999/2000, Kewell đã ghi 10 bàn và cung cấp 12 kiến tạo trong 34 lần ra sân cho Leeds United, giúp đội bóng của David O’Leary kết thúc ở vị trí thứ ba và giành quyền tham dự Champions League. Theo nhiều cách, anh chính là hình mẫu tiền đạo cánh hiện đại trước khi định nghĩa này được thiết lập.
Thật không may, chấn thương đã đeo bám cầu thủ người Úc trong suốt thời gian anh ở Anfield, nhưng anh vẫn rất xuất sắc khi sung sức. “Phù thủy Oz” đã trải qua 5 mùa giải trong màu áo đỏ từ năm 2003 đến 2008, trong đó anh đã làm mê hoặc các cổ động viên Kop bằng những cú sút xa đẹp mắt từ ngoài vòng cấm. Tuy nhiên, với chỉ 16 bàn sau 139 lần ra sân, anh ấy bị giới hạn về khả năng thăng tiến trong danh sách này.
16. Arjen Robben
Các CLB Premier League: Chelsea
Arjen Robben thực hiện pha cắt bóng quen thuộc tại Chelsea
AI nhận định: “Mặc dù gặp chấn thương, tốc độ và khả năng dứt điểm của Robben vẫn rất bùng nổ trong thời kỳ thống trị của Chelsea giữa những năm 2000. Khoảng thời gian thi đấu ngắn ngủi đã giới hạn anh ấy ở vị trí 16.”
Arjen Robben có thể chỉ dành ba mùa giải ở Premier League, nhưng tác động của anh là không thể phủ nhận. Được Chelsea chiêu mộ từ PSV vào năm 2004, cầu thủ chạy cánh người Hà Lan nhanh chóng trở thành nền tảng của đội hình vĩ đại đầu tiên của Mourinho. Bất chấp những lần phải ngồi ngoài vì chấn thương, Robben đã ghi 15 bàn và kiến tạo 11 lần sau 67 trận đấu ở giải VĐQG, giúp Chelsea giành hai chức vô địch Premier League liên tiếp vào các mùa 2004/05 và 2005/06, bao gồm cả chiến dịch kỷ lục 95 điểm của họ.
Nổi tiếng với tốc độ chớp nhoáng, trọng tâm thấp và pha đi bóng đặc trưng là cắt vào trong bằng chân trái, anh gần như không thể bị ngăn cản khi hoàn toàn sung sức, ngay cả khi các hậu vệ có thể đọc được ý đồ của anh. Khả năng kéo giãn hàng phòng ngự, kiếm phạt và có những đóng góp quyết định đã mang lại cho Chelsea một lợi thế sắc bén, biến họ thành những người chiến thắng liên tiếp.
15. Raheem Sterling
Các CLB Premier League: Liverpool, Manchester City, Chelsea & Arsenal
Raheem Sterling trong giai đoạn đỉnh cao cùng Manchester City
AI nhận định: “Sự phát triển của Sterling dưới thời Guardiola đã biến anh thành một cầu thủ chạy cánh prolific, với ba chức vô địch Premier League. Sự đa năng của anh ấy đã nâng thứ hạng của anh.”
Trong sự nghiệp Premier League của mình cho đến nay, Sterling đã ghi 123 bàn và có 65 pha kiến tạo sau 396 lần ra sân, đưa anh vào hàng ngũ những cầu thủ cánh năng suất nhất giải đấu. Tại Man City, anh đạt mốc hai chữ số bàn thắng trong năm mùa giải liên tiếp, bao gồm kỷ lục cá nhân 20 bàn ở giải VĐQG mùa 2019/20. Những pha di chuyển thông minh, khả năng di chuyển vào khu vực trung lộ và kỹ năng xuất hiện đúng lúc ở cột xa đã biến anh thành một mối đe dọa không ngừng.
Sterling cũng đã giành được bốn chức vô địch Premier League, hai giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và ba lần có tên trong Đội hình tiêu biểu của năm, củng cố di sản của anh tại quê nhà. Kể từ khi gia nhập Chelsea vào năm 2022, anh ấy kém hiệu quả hơn đáng kể, làm suy yếu cơ hội leo cao hơn trong bảng xếp hạng. Khi nói đến các cơ hội lớn, anh ấy chỉ chuyển hóa thành công 44.3% – đặt anh ấy vào nhóm 1/3 cuối cùng của các cầu thủ ở hạng mục đó.
14. Leroy Sane
Các CLB Premier League: Manchester City
Cầu thủ Leroy Sane với tốc độ bùng nổ của Manchester City
AI nhận định: “Tốc độ chói sáng và kỹ năng chân trái thiên tài của Sane đã tỏa sáng trong mùa giải ‘Centurions’ 2017-18 của Man City. Khoảng thời gian ngắn nhưng thống trị của anh ấy đã mang lại cho anh một vị trí.”
Khoảng thời gian Leroy Sane thi đấu ở Premier League có thể ngắn hơn Sterling, nhưng tác động của anh thường mang tính quyết định hơn, và tên anh chắc chắn được nhắc đến thường xuyên hơn tại Sân vận động Etihad những ngày này. Gia nhập Man City vào năm 2016, tuyển thủ Đức nhanh chóng trở thành nhân tố chủ chốt trong đội hình phá kỷ lục của Pep Guardiola mùa giải 2017/18, đóng góp 10 bàn thắng và 15 pha kiến tạo khi City đạt 100 điểm.
Anh tiếp tục thể hiện phong độ ấn tượng với 10 bàn thắng và 10 pha kiến tạo ở mùa giải tiếp theo, giúp The Citizens giành hai chức vô địch liên tiếp. Anh cũng được vinh danh là Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA vào mùa 2017/18, và một số bàn thắng của anh – bao gồm pha lập công vào lưới Liverpool năm 2019 – sẽ được nhớ mãi, ngay cả khi thành công của câu lạc bộ anh ấy thường được quy cho những cầu thủ như Sergio Aguero và Kevin De Bruyne.
13. David Ginola
Các CLB Premier League: Newcastle, Tottenham, Everton & Aston Villa
David Ginola với phong cách thi đấu đầy ngẫu hứng tại Premier League
AI nhận định: “Sự tinh tế và những bàn thắng từ xa của Ginola đã giúp anh giành giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm của PFA 1999. Phong cách của anh ấy đã mang lại sự hứng khởi cho giải đấu.”
David Ginola được coi là một trong những cầu thủ Premier League vĩ đại nhất từng giành danh hiệu cá nhân, mặc dù lựa chọn câu lạc bộ của anh ấy có thể phần nào giải thích lý do tại sao. Cầu thủ người Pháp sở hữu những pha chạm bóng tinh tế và khiến nhiều hậu vệ giỏi phải bối rối trong những ngày anh ấy chơi cho Newcastle United và Tottenham. Anh thường xuyên sử dụng khả năng rê bóng tuyệt vời của mình để vượt qua hai hoặc ba cầu thủ trước khi cứa lòng bóng vào góc xa từ rìa vòng cấm.
Mặc dù Ginola không có những con số thống kê ngoạn mục, cũng không có danh hiệu Premier League, nhưng anh đã tạo ra một số khoảnh khắc cá nhân tuyệt vời trong những năm tháng đỉnh cao ở giải đấu hàng đầu. Thậm chí, vào năm 1999, Johan Cruyff vĩ đại còn tuyên bố Ginola là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.
12. Freddie Ljungberg
Các CLB Premier League: Arsenal & West Ham
Freddie Ljungberg sau trận chung kết FA Cup 2005 trong màu áo Arsenal
AI nhận định: “Những pha di chuyển thông minh và những bàn thắng trong các trận đấu lớn, đặc biệt là trong cú đúp 2002, đã khiến Ljungberg trở nên quan trọng đối với thành công của Arsenal.”
Freddie Ljungberg là một trụ cột của Premier League, thi đấu từ năm 1998 đến 2008, với tất cả trừ một trong số 11 mùa giải của anh ấy đều dành cho Arsenal, nơi anh trở thành một trong những cầu thủ vĩ đại nhất của họ. Việc anh chuyển đến bắc London vào thời điểm đó là một canh bạc đối với Pháo thủ vì anh không có kinh nghiệm thi đấu ở cấp độ cao nhất, khi gia nhập từ đội bóng Thụy Điển Halmstad. Tuy nhiên, không mất nhiều thời gian để cầu thủ chạy cánh này bắt kịp tốc độ.
Được coi là một trong những bản hợp đồng hời nhất lịch sử Premier League, Ljungberg kết thúc sự nghiệp tại giải đấu với 77 đóng góp vào bàn thắng sau 241 lần ra sân, giúp Arsenal giành hai danh hiệu, bao gồm cả mùa giải “Bất bại” nổi tiếng, đồng thời anh cũng là Cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải 2001/02.
11. Marc Overmars
Các CLB Premier League: Arsenal
Marc Overmars ăn mừng cùng đồng đội tại Arsenal
AI nhận định: “Tốc độ và khả năng di chuyển trực diện bằng cả hai chân của Overmars là chìa khóa trong cú đúp 1997-98 của Arsenal. Khoảng thời gian ngắn nhưng đầy tác động của anh ấy đã thay đổi kỳ vọng về các cầu thủ chạy cánh.”
Từ một huyền thoại Arsenal này đến một huyền thoại Arsenal khác, khả năng sử dụng cả hai chân của Marc Overmars đã biến anh thành cơn ác mộng tồi tệ nhất của mọi hậu vệ tại Highbury. Phẩm chất thuận cả hai chân của anh có nghĩa là anh luôn đi trước người kèm một bước, khiến đối thủ không bao giờ chắc chắn liệu anh sẽ sút, chuyền, tạt bóng hay lướt qua họ bằng một pha giả vờ.
Dù chỉ dành ba năm với Pháo thủ, Overmars đã để lại ấn tượng sâu sắc, ghi 25 bàn và kiến tạo 27 lần sau 100 lần ra sân. Khoảnh khắc đỉnh cao của anh đến trong chiến dịch 1997/98, khi tốc độ và sự tinh tế của anh đóng vai trò then chốt giúp Arsenal giành chức vô địch giải đấu đầu tiên kể từ năm 1991.
Kết luận:
Qua phần đầu tiên của bảng xếp hạng do AI tổng hợp, chúng ta đã được chiêm ngưỡng những tên tuổi lẫy lừng của Premier League, từ những tài năng trẻ đang lên như Phil Foden đến những huyền thoại đã khắc sâu tên mình vào lịch sử như John Barnes hay Marc Overmars. Mỗi cầu thủ chạy cánh, dù mang phong cách và đặc điểm riêng biệt, đều đã đóng góp không nhỏ vào sự hấp dẫn và kịch tính của giải đấu, thể hiện sự “tiến hóa” không ngừng của vai trò này.
Danh sách này một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của tốc độ, kỹ thuật, khả năng sáng tạo và sự đa năng trong lối chơi của các tiền vệ cánh hiện đại. Dù chỉ là một phần nhỏ trong số những ngôi sao đã và đang tỏa sáng, họ đã để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lòng người hâm mộ.
Bạn nghĩ sao về bảng xếp hạng này tính đến thời điểm hiện tại? Ai là cầu thủ chạy cánh yêu thích của bạn trong số những cái tên đã được liệt kê? Hãy chia sẻ ý kiến của mình tại phần bình luận bên dưới và đừng quên đón chờ phần tiếp theo để khám phá những huyền thoại còn lại!
